In het gras zijn plekken zo blauw alsof scherven lentehemel op aarde zijn neergevallen. Als je gaat kijken waar dat diepe blauw vandaan komt, vind je honderden bloempjes als meisjesogen.
Er zijn vele soorten ereprijs, waarvan er enkele sterk op elkaar lijken. Bijna alle soorten vormen planten met liggende tot kruipende stengels met veel klierharen. De draadereprijs heeft draadvormige, ronde wortelende stengels. De bloemstelen zijn veel langer dan de bladeren.
De draadereprijs is een uit tuinen ontsnapt rotsplantje, dat van de Kaukasus komt. Draadereprijs is in het stedelijke gebied heel gewoon. De dunne stengels kruipen in gazons en wortelen op de stengelknopen. Elk stengelstukje groeit in vochtige grond uit tot een nieuw plantje en kan dus door maaimachines van het ene grasveld naar het andere worden.
Omdat alle draadereprijs in ons land stek is van een enkele moederplant en dus dezelfde genetische eigenschappen heeft, kan geen kruisbestuiving plaatsvinden. Daarom ontwikkelen de vruchtjes zich nooit en moet de draadereprijs het voor haar verspreiding van de maaimachine hebben.
De plant is ingevoerd vanuit West-Azië. Ze zijn vooral te vinden in gazons en in wegbermen. De groeiplaats is op grasvelden en gazons van zavel, klei en zandige gronden. Het is een gidssoort voor een matig voedselrijke, droge tot vochtige bodem.
De naam ereprijs is mogelijk afkomstig van de Vlaamse botanist Dodoens, die de planten “eer ende prijs oft loff” gaf vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. Dat “Ereprijs” is de beloning voor de heilzame reinigende werking die men van de plant als kruid ondervond. Het kruid werd enorm gewaardeerd vanwege zijn heilzame werking.
De naam “Veronica” is waarschijnlijk afgeleid van de Heilige Veronica die Christus' gelaat met een doek afveegde. Volgens de overlevering werd bij het afvegen het gelaat van Christus op miraculeuze wijze op de doek ingeprent. Haar naam is een samenstelling van “vera” en “icon” hetgeen “waar beeld” betekent. De ereprijsbloem heeft iets van een “gelaat”.
Er zijn echter nog een tweetal verklaringen in omloop. Ereprijs zou zijn naam te danken hebben aan het feit dat in de Middeleeuwen winnaars van grote toernooien een krans kregen van deze bloemen. Een derde verklaring is dat een Frankische koning vele jaren aan huiduitslag leed en daarvoor, na goede raad van een jager, dit plantje gebruikte en genas van de huiduitslag. Toen gaf hij het plantje de naam ereprijs. Veronica is genoemd naar de heilige Veronica. Veronica zou in een zweetdoek de afdruk gekregen hebben van het aangezicht van Christus. Sommigen menen in de bloem een weergave te zien van die afdruk.
Filiformis betekent draadvormig.
In de Benelux zet draadereprijs vrijwel nooit zaad. Een mogelijke oorzaak is dat hier geen kruisbestuiving mogelijk is omdat alle exemplaren hier afstammen van enkele planten. Zij plant zich hierdoor bijna alleen vegetatief voort. De plant kruipt over de grond en wortelt daarbij op de knopen. Kleine losse stukjes van de plant kunnen ook weer uitgroeien tot nieuwe exemplaren.
De bloemen zijn 0,8 tot 14 mm in doorsnede en vormen ijle trossen van 10 tot 20 bloemen in de oksels van de bovenste bladeren.
Die ereprijsbloemen moet je eigenlijk door een loep bekijken. Voorzichtig, want de bloemkroon valt al bij de minste aanraking in zijn geheel af. Die kroon heeft vier lobben of slippen: de grootste aan de top, twee iets kleinere opzij en een kleine onderaan. Die bloemkroon is van een onbeschrijflijke kleur hemelsblauw, met een wit hart en daarvan uitstralend een honingmerk van donkerblauwe streepjes, die insecten de weg naar de nectar moeten wijzen. Net als andere blauwe bloemen kreeg de ereprijs de volksnamen mannentrouw en meisjestrouw. Onder het witte hartje zitten fijne stijve haartjes. Daaruit steekt het dunne donkerblauwe stampertje naar voren. Vergroeid met de bloemkroon staan opzij van de stamper twee witte meeldraden met sneeuwwitte helmknoppen als uitnodigend gespreide armpjes te wachten op insectenbezoek. Daarvoor wordt aan de basis van het vruchtbeginsel nectar afgescheiden. Bij regen buigen ze hun kopjes en kijk je tegen de bleekblauwe achterkant van de kroon aan.
Medicinale werking: Het gedroogde blad en het verse sap worden medicinaal toegepast.
 |
| Detail van de bloemetjes |
Bij hoest en verkoudheid, maag - en leverklachten, diarree, ontstekingen van keel en mond. Ook een werking bij reuma en jicht. Een licht positief effect bij gal - en oedeemklachten. Uitwendig bij slecht helende wonden. Van het gedroogde blad is een smakelijk thee te trekken die als surrogaat kan dienen voor echte thee. Nog wel veel homeopathisch in gebruik.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten