Stinkende gouwe

STINKENDE GOUWE - Chelidonium majus - behoort tot de papaverfamilie.

Stinkende gouwe groeit graag op een ruig stukje grond, stortplaatsen, muren en hagen. We vonden de plant hier op een muur in de Balstraat ter hoogte van het Kantcentrum en het Museum voor Volkskunde te Brugge.

STINKENDE GOUWE - Chelidonium majus

De alchemisten gaven aan chelidonium de naam: coeli donum wat “hemelse gave” betekent en gebruikten dit kruid om van lood goud te maken. Een andere verklaring is dan weer dat in het Griekskhelidion zwaluw betekent. De Latijnse naam is daarvan afgeleid. Het was Dioscorides, een geneesheer uit het oude Griekenland die het verband legde tussen zwaluwen en stinkende gouwe legde. Het viel hem op dat deze plant begint te bloeien als de zwaluwen komen en stopt met bloeien als de zwaluwen vertrekken.

In het Nederlands heeft deze plant enkele volksnamen: wrattenkruid, grote gouwe, ogenkruid, ogenklaar, celidone, zwaluwkruid, schellekruid, goudkuil, goudkruid e.a.

Vroeger zei men dat de Messias de kop van een slang had verpletterd. Uit het bloed wat hierdoor ontstond groeide de stinkende gouwe. Alle delen van de plant bevatten namelijk een geel melksap dat een scherpe smaak heeft en bijtend werk.

Stinkende gouwe wordt al sinds de oudheid medicinaal gebruikt. Bij Theophrastus (372-287 v. Chr.) kan men al lezen dat dit kruid helpt bij geelzucht, leverzwelling, galstenen en verstopping. 

In de Middeleeuwen werd de plant ook op het hoofd van een zieke gelegd om te kijken of hij zou genezen. Wanneer de zieke ging huilen dan zou de zieke genezen, maar begon hij te zingen, dan was de dood nabij. Daarnaast werd het samen met het hart van een mol in de jaszak gedragen. Op deze manier was men gevrijwaard van narigheid en kon men elke vijand overwinnen.

Stinkende gouwe staat heel erg bekend om zijn geneeskracht voor wratten. De stengel is lichtjes behaard en breekt heel gemakkelijk. Als je zo’n stengel doorbreekt, komt er geel sap uit. Het probleem met waarom het niet zou werken is dat je er niet lang genoeg mee doorgaat.  Let er wel op, dat het sap de omringende gezonde huid niet raakt. Dat zou kunnen zorgen voor irritaties.

Stinkende gouwe kan soms een acute reactie geven op je huid als je het met blote handen aanraakt, en als je het aanraakt, niet daarna met je handen in je ogen wrijven.

In lage dosis wordt stinkende gouwe gebruikt als lever stimulerend middel, vooral in combinatie met artisjokken en mariadistel. Door deze medische werkingen kan het worden ingezet bij lever- en galaandoeningen. Stinkende gouwe verlicht krampen en is licht pijnstillend en laxerend. Het is een rustgevend middel voor de galwegen, maag, darmen, luchtwegen, bloedvaten en baarmoeder. Het gaat zowel virussen als bacteriën tegen en het werkt derhalve ontstekingsremmend. Melksap van stinkende gouwe remt ongebreidelde celdeling en staat om deze reden te boek als antitumorale stof.

De stoffen die de plant bevat hebben een zwak kalmerende en kramp verminderende werking op bronchiën, darmen en galblaas en een gal afdrijvende werking. Uit de verse wortels wordt ook het homeopathicum “Chelidonium” bereid.  

Raadpleeg voor gebruik altijd een arts of deskundig phytotherapeut! Het kruid bevat meerdere alkaloïden en moet strikt genomen tot de giftige kruiden worden gerekend.